गांधी, भोस, आंबेडकर यांचे स्मरण करण्याची वेळ : पंतप्रधान मोदी

नवी दिल्ली : आज संपूर्ण देश स्वातंत्र्याच्या अमृत महोत्सव साजरा करत आहे. त्यापार्श्वभूमीवर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी लाल किल्ल्यावरून नवव्यांदा राष्ट्रध्वज फडकवला. यावेळी 21 तोफांची सलामीही देण्यात आली. लाल किल्ल्यावरुन देशावासियांना संबोधित करताना त्यांनी 5 संकल्प देशासमोर ठेवले. ‘पीएम समग्र स्वास्थ्य मिशन’ या नवीन नावाने राष्ट्रीय आरोग्य अभियानाच्या विस्ताराचाही त्यांनी उल्लेख केला. गांधी, नेहरू, सावरकर यांचे देखील त्यांनी स्मरण केले.

पुढे बोलताना, स्त्री शक्तीचा सन्मान आणि अभिमान याबद्दल बोलताना ते भावूक झाले. माझी व्यथा मी देशवासियांना सांगणार नाही, तर कोणाला सांगणार, असे ते म्हणाले. मुले आणि मुली समान असतील तरच घरात एकतेचा पाया रचला जाऊ शकतो. स्त्री-पुरुष समानता ही एकतेची पहिली अट आहे. भारत प्रथम एकतेचा मंत्र आहे. कार्यकर्त्यांचा आदर केला पाहिजे. म्हणजेच कोणत्या ना कोणत्या कारणाने आपल्यात विकृती निर्माण झाली आहे. आपण महिलांचा अपमान करतो. दैनंदिन जीवनात स्त्रियांना अपमानित करणाऱ्या प्रत्येक गोष्टीतून निसर्गाच्या संस्काराने मुक्त होण्याचा संकल्प आज आपण करू शकतो.

आपण आपल्याच पाठीवर थाप मारत राहिलो तर आपली स्वप्ने दूर होतील, असे पंतप्रधान म्हणाले. त्यामुळेच आपण कितीही संघर्ष केला असला तरी आज आपण अमृतमय कालखंडात प्रवेश करत आहोत, तेव्हा पुढील 25 वर्षे आपल्या देशासाठी खूप महत्त्वाची आहेत. आज मी 130 कोटी लोकांना लाल किल्ल्यावरून बोलतो. मित्रांनो, मला असे वाटते की येत्या 25 वर्षांसाठी देखील आपण आपल्या संकल्पांवर केंद्रित केले पाहिजेत. 2047 ला स्वातंत्र्याची 100 वर्षे पूर्ण होतील तेव्हा स्वातंत्र्यप्रेमींची सर्व स्वप्ने पूर्ण करण्याची जबाबदारी आपण उचलली पाहिजे.

आता मोठ्या संकल्पाने देश पुढे जायला हवा. खूप जिद्द घेऊन चालायचे आहे. मोठा संकल्प, विकसित भारत.
जर आपल्या मनात अजूनही गुलामगिरीचा एक भाग कोणत्याही कोपऱ्यात असेल तर त्याला कोणत्याही परिस्थितीत पळून जाऊ देऊ नये. शेकडो वर्षे गुलामगिरीत जखडून ठेवलेल्या अवस्थेतून आता शंभर टक्के सुटका करावी लागेल.
आपल्याला आपल्या वारशाचा अभिमान असायला हवा. हा तो वारसा आहे ज्याने एकेकाळी भारताला सुवर्णकाळ दिला. या वारशाचा आपल्याला अभिमान असायला हवा.
एकता आणि एकता. 130 कोटी देशवासीयांमध्ये एकता. ना स्वतःचा ना कोणी परका. एकतेची शक्ती ही एक भारत श्रेष्ठ भारताच्या स्वप्नांसाठी आपली चौथी प्रतिज्ञा आहे.
नागरिकांचे कर्तव्य. ज्यामध्ये पंतप्रधानही नाबाद आहेत, तर मुख्यमंत्रीही नाबाद आहेत. तेही नागरिक आहेत. येत्या 25 वर्षांची स्वप्ने पूर्ण करणे ही मोठी प्राणशक्ती आहे. जेव्हा स्वप्ने मोठी होतात. जेव्हा विचार मोठे असतात तेव्हा प्रयत्नही खूप मोठे असतात.

मोदी म्हणाले की, आजचा दिवस ऐतिहासिक आहे. एक सद्गुण चरण, नवा मार्ग, नवा संकल्प आणि नवे सामर्थ्य घेऊन पुढे जाण्याचा हा शुभ अवसर आहे. गुलामगिरीचा संपूर्ण काळ स्वातंत्र्याच्या लढ्यात घालवला. भारताचा असा एकही कोपरा नव्हता जेव्हा देशवासीयांनी शेकडो वर्षे गुलामगिरीविरुद्ध लढा दिला नसेल. जीवन व्यर्थ जाऊ नये, त्याग करू नये. अशा प्रत्येक महापुरुषाला आदरांजली वाहण्याची आज आपल्या सर्व देशवासियांसाठी संधी आहे. त्याचे स्मरण करून स्वप्ने पूर्ण करण्याचा संकल्प करण्याचीही संधी आहे. आज आपण सर्व पूज्य बापू, नेताजी सुभाषचंद्र बोस, बाबासाहेब आंबेडकर, वीर सावरकर… ज्यांनी कर्तव्याच्या मार्गावर जीवन व्यतीत केले त्यांचे ऋणी आहोत. मंगल पांडे, तात्या टोपे, भगतसिंग, सुखदेव, राजगुरू, चंद्रशेखर आझाद, अशफाक उल्ला खान, राम प्रसाद बिस्मिल यांचा हा देश कृतज्ञ आहे. अशा क्रांतिकारकांनी ब्रिटीश राजवटीचा पाया हादरवला.

स्वातंत्र्याची चर्चा करताना जंगलात राहणाऱ्या आदिवासी समाजाचा अभिमान आपण विसरणार नाही. बिसरा मुंडा यांच्यासह असंख्य नावे आहेत. ज्यांनी स्वातंत्र्य चळवळीचा आवाज बनून दुर्गम जंगलात स्वातंत्र्यासाठी मरण्याची प्रेरणा व्यक्त केली. एक काळ असाही होता जेव्हा स्वामी विवेकानंद, स्वामी अरबिंदो, रवींद्रनाथ टागोर यांनी भारताचे चैतन्य जागृत केले. 2021 पासून सुरू झालेल्या स्वातंत्र्याच्या अमृत महोत्सवात देशवासीयांनी व्यापक कार्यक्रम केले. इतिहासात प्रथमच एवढा मोठा उत्सव झाला. ज्या महापुरुषांना इतिहासात स्थान मिळाले नाही किंवा विस्मरणात गेले अशा महापुरुषांचेही स्मरण केले.

स्वातंत्र्याची चर्चा करताना जंगलात राहणाऱ्या आदिवासी समाजाचा अभिमान आपण विसरणार नाही. बिसरा मुंडा यांच्यासह असंख्य नावे आहेत. ज्यांनी स्वातंत्र्य चळवळीचा आवाज बनून दुर्गम जंगलात स्वातंत्र्यासाठी मरण्याची प्रेरणा व्यक्त केली. एक काळ असाही होता जेव्हा स्वामी विवेकानंद, स्वामी अरबिंदो, रवींद्रनाथ टागोर यांनी भारताचे चैतन्य जागृत केले. 2021 पासून सुरू झालेल्या स्वातंत्र्याच्या अमृत महोत्सवात देशवासीयांनी व्यापक कार्यक्रम केले. इतिहासात प्रथमच एवढा मोठा उत्सव झाला. ज्या महापुरुषांना इतिहासात स्थान मिळाले नाही किंवा विस्मरणात गेले अशा महापुरुषांचेही स्मरण केले.

पंतप्रधान म्हणाले की, मी स्वातंत्र्यानंतर जन्मलेला पहिला व्यक्ती आहे, ज्याला लाल किल्ल्यावरून स्वातंत्र्याचा गौरव गाण्याची संधी मिळाली. मी तुमच्याकडून जेवढे शिकले आहे, जेवढे मला समजले आहे, मी माझ्या काळात देशातील दलित, आदिवासी, महिला, दिव्यांग आणि वंचितांना मजबूत करण्याचा प्रयत्न केला आहे. शेवटच्या टोकाला बसलेल्या व्यक्तीला खंबीर बनवायचे हे महात्मा गांधींचे स्वप्न होते, ते मी पूर्ण करण्याचा प्रयत्न केला. आम्हाला अभिमान आहे की, आज भारताच्या कानाकोपऱ्यात आकांक्षा वाढत आहेत. मला बापूंचे स्वप्न पूर्ण करायचे आहे.